Uit de commentaren op de vorige post kwam naar voor dat de term “feminisme” inderdaad tamelijk gevoelig ligt, en werd terecht de opmerking gemaakt of het wel een correcte term is. Want als het gaat over de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen, waarom wordt er dan een woord gebruikt dat slechts naar een van beiden refereert?
Dit is een bedenking die ik mezelf ook al vaak gemaakt heb. Uiteindelijk ben ik tot de conclusie gekomen dat het (althans voorlopig) wel een werkbare term is, en wel om volgende renenen:
Ten eerste slaat het woord “feminisme” niet enkel op vrouwen, maar op alles wat als vrouwelijk beschouwd wordt. Het gaat ook over zogenaamd vrouwelijke eigenschappen bij mannen. (Ik schrijf hier “zogenaamd”, want het is ook maar de vraag of eigenschappen werkelijk als mannelijk en vrouwelijk te classificeren zijn, maar dat is een ander discussiepunt, waar ik in een latere post op wil terugkomen.) In een macho-maatschappij worden namelijk niet enkel vrouwen benadeeld, maar ook homoseksuele mannen en mannen met zachte eigenschappen. Dat kan je duidelijk zien aan alle scheldwoorden die voor deze mannen bestaan, en waarvan ik hier geen voorbeelden hoef te geven, want die kennen we allemaal. “Echte” mannen mogen namelijk geen eigenschappen vertonen die tot de categorie “vrouwelijk” behoren (*). Een ware feminist verdedigt dus, volgens mij, niet alleen de rechten van vrouwen, maar bovenal de gelijkwaardigheid van zowel het “mannelijke” als het “vrouwelijke”. Of dat zich nu in mannen of vrouwen manifesteert.
Ten tweede. Als het gaat over gelijkwaardigheid, waarom dan in de benaming slechts de nadruk leggen op één van beiden? Heel eenvoudig. Omdat één van beiden eeuwenlang ondergewaardeerd werd en daarom nu even meer aandacht verdient. Het is zoals met de beweging “Black Lives Matter”. Je zou kunnen zeggen: white lives matter too, dus eigenlijk zou de correcte benaming moeten zijn: All Lives Matter. Maar dat is net het punt: dat het leven van blanken waardevol is, daar hoeft niet echt op gehamerd te worden, want dat is in onze hedendaagse modere wereld tamelijk vanzelfsprekend.
Laat me even een compleet ander voorbeeld geven. Stel dat je drie honden hebt: Nikki, Max en Misjoe. En dat je stelselmatig, om wat voor reden dan ook, vergeet om Misjoe eten te geven. Je neemt je voor om een post-it op de zak hondenvoer te plakken om Misjoe niet meer te vergeten. Dat voornemen kan je op twee manieren formuleren. Ofwel schrijf je “Alle honden te eten geven”. Ofwel schrijf je “Misjoe OOK te eten geven”. De kans dat je Misjoe vergeet te voederen, lijkt mij bij die tweede formulering veel kleiner. Want toen je nog geen papiertje gekleefd had, dacht je na Max en Nikki immers ook dat je alle honden te eten had gegeven.
Daarom denk ik dat het voorlopig het beste is om de term “feminisme” te blijven gebruiken. Om ons er van bewust te maken dat we wat meer aandacht moeten hebben voor de waardering van die zogenaamd vrouwelijke eigenschappen, zowel in mannen als vrouwen. En ergens vind ik het ook een soort van erkenning jegens alle feministen die ons voorgegaan zijn, en waaraan wij zeer veel van de vrijheiden te danken hebben waar we vandaag de dag van kunnen genieten.
(*) Vandaar al die domme zinnetjes als “Wees een man”, “Boys don´t cry”, “Ge speelt als een meisje”, enzovoorts. Alleen al het feit dat deze uitdrukkingen ons bekend in de oren klinken is een reden tot bezorgdheid.
Kattebelletjes 