Het Facebook Dilemma (2): hoe het werkt

Het lijkt zo heerlijk onschuldig, een platform waar je informatie over jezelf deelt met vrienden en familie. Het is praktisch en bovendien helemaal gratis. Dat past perfect in deze nieuwe tijdsgeest, waarin je met een klik kan krijgen wat je wil en er liefst zo weinig mogelijk tot niets voor betaalt. Wat een concept is dat haaks staat op het echte leven, waarin er voor alles gewerkt moet worden en het verrichte werk liefst financieel beloond wordt.

Neem bijvoorbeeld de televisie. Je hebt programmamakers die betaald worden om programma´s te maken. De televisiezender zendt die uit en plaats reclameblokken tussen de programma´s. Het geld voor die publiciteit komt van de adverteerders. Met die inkomsten betaalt de zender de programmamakers. Of zo heb ik het toch begrepen.

Ook Facebook en Google halen hun inkomsten uit advertenties die ze tussen content plaatsen, zodat de gebruikers de publiciteit krijgen te zien. Het enige verschil met televisiezenders is dat Google en Facebook hun programmamakers niet betalen. Want de content wordt geproduceerd door de gebruikers. Door iedereen die leuke foto´s uitzoekt voor hun Facebookprofiel, interessante stories verzint voor hun Instagram-feed of videos opneemt voor hun Youtube-kanaal.

Maar dat is niet de enige manier waarop de gebruikers gebruikt worden. Facebook, Google en consoorten houden over hun gebruikers namelijk alle informatie bij waarop ze maar beslag kunnen leggen. Om ons een idee te geven van hoeveel persoonlijke informatie we doorgeven tijdens bijvoorbeeld een avondje pizza+tv zette The Wall Street Journal eens alles op een rijtje.

Dit is de info waar Facebook op zo´n doorsnee avond mee gaat lopen wanneer je hun dienst gebruikt (even geknipt en gekopieerd, dus in het Engels):

Name, Email Address, Shared Content, Viewed Content, Type of Content, Engaged With Content, Commented On Messages and Communications With Others, Connections to Friends, Groups, Accounts and Hashtags, Life Events, Religious Views, Political Views, Who You Are “Interested In”, Health, Racial or Ethnic Origin, Philosophical Beliefs, Trade Union Membership, Address Book (“If You Choose To Upload, Sync or Import It”), Call Log (“If You Choose To Upload, Sync or Import It”), SMS Log History (“If You Choose To Upload, Sync or Import It”), Contact Details, Payment Information, Shipping Information, Mobile Phone Number, Precise Device Location, Uploaded Photos, Videos, Facial Recognition, Device Settings, Messenger Communication, Actions on Facebook, Interactions With Friends, Groups, Accounts and Hashtags, Features Used When You’re Using Facebook Products, When You Last Used Facebook Products, Location of a Photo (like metadata), Date Time, Frequency and Duration of Activities, Operating System, Hardware Version, Software Version, Battery Level, Signal Strength, Available Storage, Browser, Type App and File, Names and Types Plugins, Device Behavior (Mouse Movements, Windows in Foreground or Background), Device ID, Device You Use, Bluetooth Signal, Nearby Wi-Fi, Beacons and Cell Towers, Mobile Operator, Internet Service Provider, Language, Time Zone, IP Address, Connection Speed, Nearby Devices Such as a TV for Phone-to-tv Streaming, Purchases, Donations, Services Used, Activity Off Facebook Including Websites Visited, Purchases Made, Ads Viewed and Services Used, Online and Offline Actions From Third-Party Data Providers, Instagram Activity, Where You Live, Places You Go, Businesses You’re Near, People You’re Near, Events Attended, Friends’ Comments About You, Friends’ Messages To You, Friends’ Contact Information For You, Friends’ Photos of You, Facebook Search Queries (*)

Dankzij al die uiterst persoonlijke informatie -onze virtuele döppelganger- zijn bedrijven als Google en Facebook in staat hun klanten een uiterst waardevolle dienst aan te bieden: ze kunnen advertenties posten bij exact de juiste doelgroep. Nog nooit was publiciteit maken zo efficiënt. (Ik denk dat ik in een vorige post de woorden “militaire precisie” heb gebruikt.) Geen wonder dus dat die bedrijven zoveel poen scheppen.

Toen ik dat in de smiezen kreeg, begon ik op een heel andere manier naar mijn Instagram te kijken. Ik had al gemerkt dat ik een Instagram-blik aan het ontwikkelen was: tijdens wandelingen zocht ik uitzichten die het delen waard waren, en wanneer ik iets tekende of maakte zag ik al voor me hoe dat op Instagram zou staan. En toen dacht ik: Jezus, in plaats van een beetje te genieten van wat ik in het hier en nu aan het doen ben, zit ik gratis content te creëren voor Facebook.

Dat was niet bepaald wat ik met mijn tijd wilde doen.

Er was trouwens nog iets wat me stoorde. Maar dat is voor volgende week 😉

(*) De dingen die mij het meest de kriebels geven, heb ik in het vet gezet.

Advertentie

Iets moois : Niadela

Voor de buitenwereld leek het alsof Beatriz Montañez haar leventje mooi voor elkaar had. Met een Master in journalistiek van de UCLA op zak had ze het in Spanje tot bekende en geliefde televisiepresentatrice geschopt, die bovendien acteerde, cameos deed in muziekvideos en haar Goya-winnende vriend scenarios hielp schrijven.

Groot was dan ook de verbazing toen ze van de ene dag op de andere haar door velen felbegeerde societyleven achter zich liet en op haar eentje in het midden van een bos ging wonen, op zo´n vijfentwintig kilometer van de bewoonde wereld. In een huisje zonder elektriciteit of warm water.

Al wat ze meenam, waren boeken en schrijfgerief. Elke week trok ze naar het dorp om wat eten te halen. Soms kwam haar vriend op bezoek. De rest van haar tijd vulde ze met schrijven, lezen en wandelen. Al vanaf de eerste nacht merkte ze dat ze niet alleen was: vanuit het drukke Madrileense stadsleven was ze terechtgekomen in totaal ander universum van insekten, vogels, knaagdieren, allerlei soorten planten en bomen, natuurelementen, geuren en licht. Ook een drukte, maar dan een van het soort waar je rustig van wordt.

Over de reden van haar vlucht naar deze plek, die ze Niadela doopte, en over het leven daar schreef ze een boek. Pure nature writing dus. Voorlopig is het nog niet vertaald naar het Nederlands, dus heb ik zelf een hoofdstuk vertaald zodat ik het met jullie kan delen.

Je kan het hier lezen (en als de link niet werkt, surf dan naar azertyfactor.be, waar je het kan vinden onder mijn naam).

PS: en dit voor de mensen die zich wel hebben laten vaccineren

…want ik heb de indruk dat na mijn laatste post sommige mensen voelden dat ze moesten uitleggen waarom ze het wel hebben gedaan 😉

Je hebt vertrouwen in de overheid en de wetenschap. Of je hebt niet zoveel vertrouwen en je hebt een moeilijke keuze gemaakt.

Je wil de gezondheidszorg niet belasten.

Je bent oprecht bang van wat dit virus kan aanrichten (de verstikkingsdood sterven of met long-covid opgezadeld worden is geen lachtertje).

Je bent bezorgd om de gezondheid van ouderen, zwakkeren, familieleden. Je wil niet ziek worden zodat je voor hen kan zorgen.

Ik begrijp jullie ook.

Dat is wat ik met deze posts wil zeggen: ik begrijp iedereen (ja, zelfs de complotdenkers). Want ik heb een groot inlevingsvermogen (zo wordt mij vaak gezegd) en ik ben in staat één onderwerp van verschillende standpunten te bekijken. Ik zeg niet dat ik het daarom met al die standpunten eens ben, maar ik begrijp ze wel.

En dat is wat wij vandaag de dag nodig hebben: begrip.

Begrip is het vaccin tegen polarisatie.

Maar dat is een vaccin dat je jezelf moet toedienen.

Moest ik kunnen, ik zou iedereen verplichten het in te nemen -dus ja, ik begrijp zelfs de politici.

Hoe ik wil dat er gepraat wordt over mensen die zich niet laten vaccineren

(Helemaal onderaan ga ik vertellen waarom ik mij wel ga laten vaccineren. Maar dat kan je pas begrijpen wanneer je de rest gelezen hebt ;))

In plaats van iedereen die zich nog niet heeft laten vaccineren een idioot of een complotdenker te noemen (die zijn er ook, maar dat is niet het gros), laat ons bedenken dat:

1. Het gaat bij mRNA en DNA-vaccins om een nieuwe techniek dus het is normaal dat niet iedereen bereid is daar van de eerste keer in mee te lopen (bijvoorbeeld omdat de kans bestaat dat Moderna myocarditis veroorzaakt, Astra-Zeneca een vreemd soort thrombose kan veroorzaken, of Pfizer allesbehalve een ethisch bedrijf is.)

2. Het gaat over het inspuiten van een stof in je eigen lichaam. Dit is iets enorm invasiefs. Daarvoor is vertrouwen nodig. Het is dus normaal dat dit bij sommige mensen weerstand oproept. Zeker wanneer er aanwijzingen zijn dat die vaccins nog niet op punt staan (zie hierboven). Deze vaccins zijn nog niet door het volledige reguliere goedkeuringsproces gegaan, ze hebben een Emergency Use Authorisation. Wie een betrouwbare studie vindt over de effecten op lange termijn van mRNA en DNA vaccins, mag mij die altijd doorsturen.

3.De farma-industrie is een miljardenbusiness. Ieder van ons weet hoe de aandelenmarkt werkt. Het is logisch dat er mensen zijn die dat niet blindelings vertrouwen.

4.Het is normaal dat niet iedereen evenveel schrik heeft van het corona-virus of het even belangrijk vindt. Dit is immers een ziekte met heel uiteenlopende ziektebeelden, van bijna geen symptomen tot de dood. Dat maakt het moeilijk een juiste inschatting te maken, want veel hangt af van je persoonlijke ervaring met het virus. Moest dit een Spaanse griep of Ebola geweest zijn, dan denk ik niet dat je mensen had moeten overtuigen om zich te laten vaccineren.

5.Wanneer de overheid en de media als één blok achter een verhaal gaan staan, is het gezond voor een maatschappij dat er toch een paar mensen zijn die weerstand bieden, wat dat verhaal ook is. (Lees George Orwell, mensen. Lees George Orwell.)

6.Dat er mensen zijn die niet blindelings “de wetenschappers” /”de experten” vertrouwen, is omdat er mensen zijn die in hun leven een of meerdere incompetente wetenschappers / experten zijn tegengekomen, die soms zware schade hebben aangericht. Wie wel blindelings de medische wetenschap vertrouwt, moet zich vooral gelukkig prijzen dat ze zelf op dat vlak geen trauma´s hebben opgelopen.

Dit gezegd zijnde: er zitten een aantal vaccins in de pipeline die mij wel vertrouwen inboezemen. Valneva bijvoorbeeld, dat momenteel zeer goede resultaten kan voorleggen. Dit vaccin werkt met de oude techniek van een geïnactiveerd virus, waardoor het immuunsysteem het hele virus leert herkennen (en niet alleen een bepaald proteïne zoals bij genetische vaccins het geval is) en waar men al zo´n 60 jaar ervaring mee heeft (dus weinig verrassingen op lange termijn).

Dus ja, zo gauw ik kan, laat ik mij daarmee vaccineren.

Want nu is het schipperen tussen the devil and the deep blue sea, en da´s ook niet aangenaam.

Antivaxers, een artikel in Knack, en nu word ik bang

Deze post gaat niet over vaccins, corona of big pharma.

Deze post gaat over het fucking vieze gevoel dat ik krijg bij de manier waarover er in België gepraat wordt over mensen die zich niet willen laten vaccineren.

In Knack las ik zonet het artikel “Antivaxers zijn niet dom of ongeïnformeerd”. In dat artikel wordt gesteld dat wie zich niet laat vaccineren het sowieso bij het verkeerde eind heeft en dat je die mensen dat moet vergeven, want ieder van ons kan wel eens het verstand verliezen, zelfs al hebben we een “universitair diploma”. In dat artikel worden mensen die zich niet laten vaccineren door Ilja Leonard Pfeijffer “achterlijk” genoemd en door Sander Schimmelpennick “narcistisch”.

De schrijver van het artikel (Jeroen De Preter) stelt lichtjes verbaasd vast dat mensen die zich niet willen laten vaccineren zowel in extreem-rechtse, extreem-linkse, als groene kampen te vinden zijn. Mij verbaast dat niet, want dat zijn de plaatsen waar je sneller individuen tegenkomt die niet zo snel meelopen met de mainstream en die daar ook voor durven uitkomen. En om vandaag de dag nog voor een andere mening te durven uitkomen, moet je zéér veel lef hebben. Want wie een vaccinatie weigert, wordt meteen gecategoriseerd als fout (en achterlijk en narcistisch). Als je een vaccinatie weigert, om wat voor reden dan ook, heb je het sowieso bij het foute eind.

Ik dacht dat dit een debat was? Ik dacht dat de realiteit (en zeker de medische realiteit) een complex gegeven was dat input vanuit alle hoeken en verschillende perspectieven nodig had om ten volle begrepen te worden?

Wie heeft hier de conclusie getrokken wat juist en wat fout is, en waarom wordt alle tegenstand compleet monddood gemaakt?

Ik durf dit zelfs amper schrijven, want als je ook maar één ding zegt dat een beetje een vraag stelt bij wat er hier allemaal aan het gebeuren is, dan ben je een complotdenker en dus volledig onbetrouwbaar. Terwijl ik op de middelbare school toch te horen kreeg dat ze ons wilden opleiden tot kritische denkers.

Ik heb daar trouwens ook geleerd dat wie gemene woorden gebruikt om een ander te beschrijven, een pester is.

Ik weet vooral dit: wanneer er heel erg gepusht wordt van één kant om mee te gaan in een verhaal, wanneer tegenstanders gestigmatiseerd worden, alle tegenstand monddood wordt gemaakt en de maatschappij polariseert: dat is wanneer je heel hard moet beginnen oppassen.

Want dan komen er dingen op ons af die erger zijn dan een virus.

Het Facebook Dilemma (1): hoe het begon

Omdat ik een vriendin had in het Verenigd Koninkrijk, waar ze een beetje voorstonden met dat soort dingen, was ik een van de eersten in mijn Vlaamse vriendenkring die een Facebook-profiel had. Dat was in 2007.

Een paar jaar lang was ik een vrolijke gebruiker. Tijdens de eenzame jaren als jonge moeder en kersverse migrant was de app zelfs een van de weinige poorten waarlangs ik nog contact had met anderen. Maar het was niet het soort contact dat een post-natale depressie kon verhinderen of genezen.

Rond 2013 begon ik me bewust te worden van hoeveel tijd de app opslorpte. Ik had toen nog geen smartphone en checkte Facebook enkel op de computer, maar zelfs daar kon er tussen het openen en het sluiten van de Facebookpagina makkelijk een half uur verdwijnen, en vaak zelfs meer. Ik merkte ook hoe makkelijk ik meegesleept werd in het delen en becommentariëren van nieuws. Het voelde bijna als een morele plicht me in maatschappelijke discussies te mengen, maar het slorpte tijd op, want er kwam geen eind aan. En maakte mijn bijdrage uiteindelijk wel iets uit? Tijdens de jaarsovergang naar 2014 kwam er voor het eerst “met Facebook stoppen” op mijn lijstje met goede voornemens te staan.

Maar met Facebook stoppen, zo ontdekte ik algauw, was niet iets wat je met een vingerknip voor elkaar kreeg. In het menu stond geen knop om je account te verwijderen (tegenwoordig staat die er wel, zij het goed verstopt). Bovendien vond ik het leuk om de commentaren van anderen op mijn teksten en foto´s te lezen, en ook: stoppen met iets waar je elke dag mee bezig bent, dat gaat niet vanzelf. Zoals elke roker, drinker en gokker weet. Wat natuurlijk des te meer reden was om het wel te doen. Dus herhaalde ik met nieuwjaar 2015 het voornemen van twaalf maanden eerder.

Toen begon Facebook ook de locaties van de gebruikers te delen en weer te geven wie wanneer online was, waarmee ik de adem van Big Brother in mijn nek voelde. Dat was voor mij de druppel. Toen heb ik mijn account definitief verwijderd.

Het vreemde was: ik had acht jaar lang bijna dagelijks (of toch wekelijks) Facebook gebruikt, maar zodra ik ermee stopte, miste ik het niet. Geen moment.

Maar zo makkelijk raak je niet uit de Facebook-klauwen. Twee jaar geleden (ik kreeg ondertussen de tweedehands smartphones van mijn man toegeschoven) maakte ik uit pure nieuwsgierigheid en aangetrokken door het visuele aspect van het medium een Instagram-account aan. En terwijl ik daarmee bezig was, zag ik dat Instagram ook tot de Facebook-groep behoort, net zoals Whatsapp. (*).

Daar kon ik niet mee lachen. En waarom precies, zal ik in een volgende post uitleggen.

(*) Om helemaal correct te zijn: Facebook, Inc. heet tegenwoordig Meta Platforms, Inc.

Allerzielen: missen

Ik denk niet dat iemand ooit mooier heeft uitgedrukt dan Christine hoe het voelt om iemand te missen.

Haar gedicht “missen” kan je hier lezen.

Waarom de Nederlanders anders zijn (2): religie

(Over het waarom van deze reeks: hier kan je de inleiding lezen.)

Hoewel ik op amper 4 kilometer van de Belgisch/Nederlandse grens ben opgegroeid, was mijn kennis over Nederland zeer beperkt. Ik wist dat een Nederlandse gulden gelijk was aan twintig Belgische frank, en dat de Nederlanders protestanten waren en de Vlamingen katholieken. Maar dat eerste weetje heeft sinds 2002 zijn nut verloren en dat tweede blijkt nu een foute vereenvoudiging. De meeste Nederlanders in het zuiden (voor zover de Nederlanders tegenwoordig nog met godsdienst bezig zijn) blijken even katholiek als de Vlamingen. Gelukkig was er het tweede hoofdstuk van Why The Dutch Are Different om mijn onwetendheid de deur uit te vegen.

Het was een behoorlijk gruwelijk hoofdstuk, want zoals ons jaren geleden tijdens de lessen geschiedenis werd verteld, gingen de poppen behoorlijk aan het dansen zodra Maarten Luther zijn stellingen aan de kerk van Wittenberg nagelde. Decennia van verwoestingen en verkrachtingen, moord en gemartel, plunderende legers en gruwelijke executies. Ik moest tijdens het lezen heel vaak aan de oorlogen in het Midden-Oosten denken: conflicten die maar niet opgelost raken, zogezegd met religie maar eigenlijk met machtsspelletjes aan de basis. Met steden die ingenomen worden door rebellen en dan weer door overheidstroepen.

Ik herinnerde me ook die keer dat we in Amersfoort een historisch pand bezochten waarin acteurs rondliepen die zich flink hadden ingeleefd in hun rol van 16e-eeuwers. Zodra ze in de gaten kregen dat mijn man een Spanjaard was, brak er zowaar paniek uit. Dat vond mijn man uiteraard fantastisch.

Om te onderzoeken waarin het protestantse noorden heden ten dage verschilt van het katholieke zuiden trok de schrijver van het bovenvernoemde boek door Maastricht, Eindhoven en Breda tijdens de carnavalsfeesten. Daardoor wordt zijn informatie over de Spaanse Furie en de marteldood van de moordenaar van Willem van Oranje afgewisseld met anekdotes over slecht bier, foute carnavalskostuums en Nederlandse schlagermuziek.

Ja, het was een wreed hoofdstuk.