Leuk op een regenachtige dag: alle tassen uit de kast halen en dan beseffen dat je collectie een aantal levensfasen overspant. En dat je in plaats van de tassen bepaalde mensen ziet (zoals bomma, die ons meenam naar de film van De Kleine Zeemeermin).
Meer dan tien jaar geleden had ik een vriendin die in Geraardsbergen woonde. Daarom reed ik af en toe met de wagen van Gent naar Geraardsbergen.
Op een van die uitstapjes kwam ik in een storm terecht. Het was een winteravond, pikdonker, en opeens veranderde de regen in stortregen, en de stortregen in hagelstenen zo groot als pingpongballen. Ergens in de buurt van Melle parkeerde ik de auto onder een brug tot de hagel weer stortregen werd, en vervolgde toen mijn weg. Het leek alsof ik door een filmset reed, en ze boven de wagen bakken water stonden uit te kappen. Alles wat ik zag, was twee meter asfalt in het licht van de koplampen, en regen, regen, regen in de duisternis. Maar ik moest erdoor geraken, er was geen andere manier. Daarom concentreerde ik me op die ene witte lijn die ik aan de linkerkant van de wagen zag, en reed stapvoets van witte lijn naar witte lijn.
Soms denk ik weer aan die rit naar Geraardsbergen wanneer er storm komt opzetten in mijn hoofd. Vroeger gebeurde dat vaker, nu nog af en toe. Dan wordt het opeens pikdonker, en ik weet niet waarom. Dan zit ik ´s avonds te janken aan de keukentafel, en ik weet niet waarom. Maar het stroomt en het blijft stromen. Wanneer´s morgens de slaapkamer in het ochtendlicht baadt, blijft het onder mijn schedel donker. Het zijn dagen waarop ik al mijn moed bij elkaar moet rapen om onder de beschutting van mijn huis uit te komen.
Op zulke dagen zeg ik tegen mezelf: Het is een storm. Vertraag en concentreer je op die ene witte lijn die je wel kan zien. Ga nu heel langzaam van de ene witte lijn naar de volgende. Tot de storm weer gaat liggen.
Dus doe ik de was. Ik maak het eten klaar, al trekt het op niet veel. Ik haal mijn dochter af van school. Ik doe boodschappen, al vergeet ik een paar dingen. Ik sukkel van de ene witte lijn naar de andere. Stapvoets. Tot het opeens in mijn hoofd weer beter gaat. Ik voelde hoe sommige hormonen plaats maken voor andere, hoe ze elkaar aflossen, alsof ze er een shift op hebben zitten. Tegenwoordig gebeurt dat zeer snel: na één of twee dagen.
Ik weet dat je moet oppassen met wat je op het internet zet, zeker wanneer het niet anoniem gebeurt en wanneer het gaat om zaken waarin je je kwetsbaar opstelt. Maar ik voel mij niet kwetsbaar omdat ik al twintig jaar depressies meedraag. Misschien maakt het me net sterker, omdat ik de route ken.
Ik wou dit posten omdat depressie iets is wat we nog steeds niet helemaal begrijpen, terwijl het net iets heel ingrijpends is. Dus wil ik via deze blog af en toe een klein puzzelstukje bijdragen, in de hoop dat we op een dag de hele tekening kunnen zien.
Als je in het buitenland woont, moet je wat extra moeite doen om je moedertaal te onderhouden. Eens kijken of ik de spreekwoorden en zegswijzen nog voldoende beheers…
Jep, ik ben nog helemaal mee.
Er is die schrijfwedstrijd van Averbode waarvoor ik onlangs een verhaal geschreven heb. Om het uit te testen, las ik het zonet voor aan mijn dochter.
Ik vroeg haar om haar eerlijke mening, en die gaf ze ook (“er gebeurt te weinig, maar de dialogen zijn leuk”). Toen vroeg ze me wat ik ging doen als ik niet zou winnen. Ik zei dat ik het dan het jaar daarop weer zou proberen. En het jaar daarop opnieuw. Bovendien, zei ik, zou zij over een paar jaar ook kunnen meedoen.
“Maar ik kan niet zo goed schrijven als jij,” zei mijn dochter.
“Natuurlijk wel,” antwoordde ik. “Over een jaar of twintig jaar schrijf jij beter dan ik.”
“Jah, over twintig jaar!” riep ze uit. “Dan ben jij al lang dood!”
Ik weet dat dit een lugubere post kan worden indien er mij voor mijn 58e iets overkomt, maar ik heb me daarnet kapot gelachen.
Op de lagere school hier in het dorp klinkt er geen schoolbel, maar wordt het einde van de lessen of de speeltijd aangekondigd door muziek. Ik heb dat altijd een lumineus idee gevonden. Het is veel fijner je schooldag af te sluiten op de tonen van de soundtrack van Braveheart dan met een schril gerinkel, nietwaar? Bovendien klinken er op verschillende tijdstippen andere liedjes, en wordt het hele repertoire om de zoveel weken vernieuwd. Als buurtbewoner stel ik dat erg op prijs, want ik hoor het allemaal tot in mijn woonkamer.
Wat aanvankelijk een extra voordeel leek, is dat de Spaanse schoolgaande jeugd op deze manier wat extra exposure aan de Engelse taal ondergaat. Ook dat kon ik, als lerares Engels, enkel toejuichen. De verantwoordelijken voor de muziekkeuze blijken namelijk vaak voor Engelse liedjes te kiezen. Muy bien, muy bien.
Er zit echter een piepklein barstje in dat utopische schoolbelsysteem. Die verantwoordelijken zijn namelijk niet echt op de hoogte van het reilen en zeilen in de angelsaksische pop-cultuur, laat staan dat ze begrijpen wat er in al die Engelstalige popsongs eigenlijk gezongen wordt. Zo werd tot vorige week de ochtendspeeltijd ingeluid met Michael Jacksons “You are not alone”. Ik weet het, wat ik nu ga schrijven is muggenzifterij. Maar ik vroeg me toch af: is een vier-uur-durende documentaire over de pedofiele uitspattingen van een popster een geldige reden om zijn muziek niet dagelijks over de kinderhoofden te laten klinken (en dan liefst met een song waarvan de tekst in de nieuwe context behoorlijk creepy klinkt)? Wie zal het zeggen.
Ik besloot me er niet teveel van aan te trekken, in de wetenschap dat “You are not alone” gauw vervangen zou worden door een andere song. En dat gebeurde ook. Nu huppelen al die zes,- tot twaalfjarigen de speelplaats op terwijl deze vrolijke woorden uit de luidsprekers galmen:
“Girl, I want to make you sweat. Sweat ´till you can´t sweat no more. And if you cry out, I´m gonna push it , push it, push it some more. A la la la la long.”
Tja.
Ondertussen heb ik hier nog altijd een paar antwoorden op vragen in de drafts staan, en deze van duindroomster had ik al eerder moeten beantwoorden, want dat jaar waar ze naar refereert is natuurlijk al volop begonnen:
Volgend jaar gaan mijn vriend en ik voor een jaar naar Latijns-Amerika. Heb je tips om op een jaar tijd Spaans te leren?
Als taalleerkracht behoor ik je natuurlijk te vertellen dat je, om een taal goed te leren beheersen, je moet focussen op de vier vaardigheden: lezen, luisteren, spreken en schrijven. En daarbij is zowel het opbouwen van woordenschat als grammaticale kennis van belang, natuurlijk. Maar als je niet veel tijd hebt, en je de nieuwe taal vooral op straat zal moeten gebruiken, lijken deze zaken me het belangrijkst:
*op voorhand zoveel mogelijk luisteren. Ook al versta je er niets van. Want op die manier worden je hersenen alvast gewend aan de klanken. Het is heel vermoeiend je op een taal te concentreren die je niet van jongs af geleerd hebt; je hersenen zijn dan echt continu bezig met aanpassen en puzzelen. Dus hoe meer ze al gewend zijn aan het horen van de taal, hoe minder problemen je zal hebben wanneer je echt met studeren begint. We denken vaak dat een taal leren voornamelijk bewust gebeurt, en woordenlijstjes enzo zijn natuurlijk nuttig. Maar het grootste deel gebeurt onbewust, daar hebben mijn eigen ervaringen me echt van overtuigd. Ik raad mensen altijd aan om muziek op te zoeken die ze leuk vinden in de taal die ze willen leren. En dan heel vaak die muziek te draaien. De radio op te zetten in een andere taal -opnieuw: ook al versta je er niets van. Want op die manier pik je alvast de klanken en het ritme op. Die zijn bij elke taal anders. Taal is heel muzikaal. Niet alleen de woorden die je zegt, maar ook het ritme en de intonatie waarop je ze uitspreekt dragen bij aan de verstaanbaarheid. En om dat goed te kunnen moet je het eerst heel vaak gehoord hebben.
*Begin op kinderniveau. Kinderboeken en tv-programmas voor kinderen zijn ideaal. De zinnetjes zijn kort, de woordenschat eenvoudig, en het is zo visueel dat er heel veel uit de context af te leiden valt. Dat is belangrijk, want taal is heel zintuiglijk. Dat is een enorm gemis in tekstboeken, vind ik persoonlijk. Een vertaallijstje met kleuren lijkt mij bijvoorbeeld veel minder zinvol dan de kleuren te zien terwijl je het woord ook echt hoort. Bestel kinderboeken in het Spaans en zoek tv-programma´s op youtube. (Met Peppa Pig bijvoorbeeld kan je eender welke taal leren.) Helemaal ideaal zijn kinderprogrammas met ondertitels. Typ bijvoorbeeld “Peppa Pig español subtítulos” in de zoekbalk, en dan krijg je dit:
Met een woordenboek of wordreference.com erbij kan je dan bijna alles verstaan. Woordenlijstje maken, en die aflevering de volgende dag weer belijken, en een paar dagen later nog eens, tot je merkt dat je geen woordenlijstje meer nodig hebt.
*Het is heel belangrijk dat je vanaf het begin weet hoe de letters en woorden worden uitgesproken. De grootste fout die mensen maken wanneer ze een nieuwe taal beginnen te leren, is vaak dat ze het uitspreken zoals zij denken dat het uitgesproken wordt. En zo dril je er fouten in die nadien moeilijk te corrigeren zijn (want het is makkelijker om iets nieuws te leren dan om een aangeleerde fout te corrigeren). Eerst dus een paar youtube videos bekijken over Spaanse uitspraak (bijvoorbeeld deze, da´s Zuid-Amerikaans):
Let vooral op de j (die klinkt als de ch van lachen), en de ll (die klinkt als de j). Een enkele r en een dubbele r klinken ook anders, maar dat zijn zaken die je naderhand nog in orde kan krijgen.
*En als je dat een paar weken hebt volgehouden, dan is het misschien een goed idee om er een echte cursus Spaans voor beginners bij te nemen. Dan zullen er opeens veel puzzelstukjes op z´n plaats vallen. En ik ben er zeker van dat je dan ook meer aan het boek zal hebben, dan wanneer je gewoon droogweg alleen met die cursus begonnen was.
En dan nog een laatste tip:
*Stel je eigen cursus samen! Verzamel al het materiaal dat je ook maar enigzins interessant lijkt. Hou je van films, ga dan naar een Spaanse film in originele versie of zoek interviews met bekende Spaanse acteurs (Antonio Banderas al eens in het Spaans horen praten?) Hou je van koken, zoek dan authentieke recepten in het Spaans op. Hou je van voetbal, zoek dan een verslag van een match van Barelona of een interview met Messi. Er zijn maar twee voorwaarden: het moet in het Spaans zijn en het onderwerp moet jou boeien. Het internet is daarbij een schitterende hulp. Eigenlijk kan je tegenwoordig eender welke taal leren die je wil, zolang je maar een internetconnectie en wat doorzettingsvermogen hebt.
Ik hoop dat deze tips niet te laat komen, en wens je veel succes!
En hetzelfde geldt natuurlijk voor iedereen die hiermee goesting gekregen heeft om eens een kinderprogramma in een andere taal te bekijken 😉
Que tengáis un buen fin de semana, muchachos y muchachas!
Ik las bij Tiny een lijstje met weetjes over de blogster zelf, en dacht: wat een leuk idee! Maar toen ik eraan begon, kwamen er vooral tamelijk nutteloze anekdotes boven. Dus daar zullen jullie het dan maar mee moeten doen:
Voilà: totaal nutteloos, maar dat weten jullie dan ook weer.
Ik schreef in mijn vorige post dat mijn jaarprojectje me een paar keer aangenaam verrast had. Maar de mooiste verrassing was toen ik een onbekende film in de downloadfolder op het bureaublad van onze computer vond.
“Die heb ik voor jou opgezocht,” zei mijn man. “Da´s een film van een vrouwelijke regisseur. Daar ben jij toch mee bezig, niet?”
“Wat lief van jou!” riep ik uit.
Die film was Estiu 1993. We bekeken hem samen thuis op de zetel, en praatten nadien over kinderen, opgroeien, hechtingsstijlen en warme zomers op het Valenciaanse platteland. En toen ik Hva vil folke si in de cinema ging kijken, stelde mijn man voor om mee te gaan. Nadien gingen we iets drinken in de stad en spraken we over migratie en emancipatie, families en cultuurverschillen.
Feminisme is het plezantst als de mannen meedoen.
Vorig jaar schreef ik dat ik ter ere van Wereldvrouwendag gedurende een jaar elke maand een film van een vrouwelijke regisseur wou bekijken. Dat jaar is nu om. Tijd dus voor een terugblik.
Hier nog even een lijstje ter overzicht:
maart: Lady Bird van Greta Gerwig
april: Mudbound van Dee Rees
mei: The Bookshop van Isabel Coixet
juni: Die göttliche Ordnung van Petra Biondina Volpe
juli: Mary Shelley van Haifaa Al-Mansour
augustus: Mamma Mia! van Phyllida Lloyd
september: Hva vil folk si van Iram Haq
oktober: Estiu 1993 van Carla Simón
december: The Spy Who Dumped Me van Susanna Fogel
januari: Boundaries van Shana Feste
februari: Vanity Fair van Mira Nair
Voor wie het zich nog herinnert: vorig jaar heb ik een zomerprojectje uitgewerkt tot een volwaardig verhaal. En omdat ik er zelf zo lang met mijn neus bovenop had gezeten, had ik niet door dat het een jeugdboek geworden was. (Daar heb je dan lieve nalezers voor natuurlijk, om je te wijzen op wat er in je eigen blinde hoek overduidelijk aanwezig is).
Dat verhaal heb ik in september naar een uitgeverij gestuurd, en daarbij maakte ik al meteen een knaller van een beginnersfout, want die uitgeverij geeft namelijk geen jeugdboeken uit. Maar het mooie is dat ze me een heel vriendelijk (handgeschreven!) briefje stuurden, waarin ze me vier andere uitgeverijen aanraadden die wel dat soort boeken uitgeven.
Twee daarvan schrapte ik al meteen van mijn lijstje, om redenen waar ik op een ander moment misschien wel eens op in zal gaan. De twee resterende uitgeverijen zagen er erg toegankelijk uit en bevolkt met bevlogen werknemers. Ik las dat ze ook manuscripten aanvaarden via mail. Toen moest ik dus een keuze maken: manuscript uitprinten en per post opsturen, of e-mailen?
E-mailen kost natuurlijk geen cent. Maar ik ben er al lang niet meer van overtuigd dat gratis gelijk staat aan beter. Bovendien heb ik zo het idee dat de fysieke aanwezigheid van een manuscript de kans verhoogt dat er ook echt naar gekeken wordt, al is het maar door iemand die het toevallig ziet liggen en er op de wc in begint te lezen.
Dus trok ik naar de papelería om het document twee maal te laten uitprinten, en daarna naar het postkantoor. De mevrouwen die hier in het oficina de correos werken, maken er -wanneer de tijd het toelaat- een erezaak van mijn post naar het noorden te voorzien van de mooiste zegels. Dan nemen ze er het dikke boek met de filatelie-uitgaven bij en zoeken we samen de leukste postzegels uit.
Dus daar kwam ik aan, met mijn grote enveloppen waar per stuk voor bijna 7 euro aan zegels op moest. Er waren geen andere klanten in het kantoor, en dus stroopte de lieve dame met de bril haar mouwen op, dook in het grote boek, en maakte op beide enveloppen een nauwgezette, identieke mozaïek van zegels. Het resultaat ziet u hieronder.
En ik dacht: soms is gratis niet altijd beter. Soms is snel niet altijd beter. Soms is zelfs (opgepast, dit gaat voor sommigen hard aankomen) efficiënt niet altijd beter. Soms is het fijn om mensen gewoon het werk te laten doen waar ze goed in zijn, waar ze eer uit kunnen halen, ook al duurt het wat langer. Om over een balie te hangen zodat je in een groot boek vol zegels kan kijken en zeggen: “Ja, die is mooi, zeg”. En dan het resultaat naar een ander land op te sturen, waar er misschien iemand zal zeggen: “Oh, wat leuk!” Waarna die persoon het manuscript dat eronder zit meeneemt naar de wc om het daar te gaan zitten lezen.
